części świata
  • niejasne słowa kolędy i Ewangelii
    27.02.2011
    27.02.2011
    Proszę o wyjaśnienie, dlaczego w jednej z kolęd są słowa „Oddajmy za złoto wiarę”. Na lekcjach religii uczą, że jeśli już coś za coś oddawać, to najlepiej życie za wiarę, a przehandlowanie wiary, do tego jeszcze za dobra materialne, to coś nie do pomyślenia.
    Podobną konsternację wywołują słowa Ewangelii: „Błogosławieni ubodzy w duchu, albowiem do nich należy królestwo niebieskie”. Zawsze była mowa raczej o ubóstwie materialnym, a bogactwie duchowym.
  • Od roku 1963 roku mieliśmy pisać Krakowianin, Poznaniak, Warszawiak
    17.01.2012
    17.01.2012
    Nazwy mieszkańców miast piszemy małą, a państw wielką literą, choć jedne i drugie pochodzą od własnych nazw. Rozróżnienie – jedyny argument, jaki potrafię wymyślić – meksykanina od Meksykanina jest mniej potrzebne niż zróżnicowanie Meksyku i Meksyku; mimo to nikt nie każe nam małą literą pisać nazw miast. Za to teraz pekińczyk myli się z pekińczykiem. Jest to chyba jedno z najbardziej niezrozumiałych rozstrzygnięć ortograficznych. Jak i dlaczego doszło do takiej sytuacji?
  • opisy bibliograficzne
    10.01.2007
    10.01.2007
    Moje pytanie dotyczy zapisu przypisów bibliograficznych. Czy poprawne jest użycie w zapisie źródła słowa tegoż? Np. „Jadacki J.J., Przedmioty, własności i stosunki, [w:] tegoż, Człowiek i jego świat. Propedeutyka filozofii, Academica, Warszawa 2003, s. 46-63”. Czy może w takim przypadku stosowne jest użycie słowa tenże? Jeśli natomiast jest to poprawny zapis, jak będzie brzmiał w odniesieniu do autorki lub kilku autorów? Czy użycie tegoż jest regulowane przez normę polską? Z góry dziękuję,
    Ania
  • -owiać czy -awiać?
    7.07.2009
    7.07.2009
    Szanowni Państwo,
    czy mogą mi Państwo podać choć jeden powód, dla którego słowniki (SJP PWN; Wlk. Słownik Ort.-Fleks., Świat Książki) podają jako poprawny czasownik urzeczowiać od urzeczowić? Próbowałam znaleźć inny taki przykład, ale mi się nie udało. Wszędzie o przechodzi w a: ustanowićustanawiać, wznowićwznawiać, wyłowićwyławiać, upaństwowićupaństwawiać, uzdrowićuzdrawiać, uzmysłowićuzmysławiać.
    Z poważaniem
    Barbara Słomka
  • Pisze się wyspy południowego Pacyfiku
    14.05.2018
    14.05.2018
    Dzień dobry,
    jak zapisać: Wyspy Południowego Pacyfiku czy wyspy południowego Pacyfiku?

    Pozdrawiam
    Czytelniczka
  • Polki i Polacy

    23.10.2020
    23.10.2020

    Dzień dobry!

    Od kilku lat pojawiła się moda w języku, stosowana zwłaszcza przez polityków, polegająca na mówieniu w dwóch rodzajach gramatycznych jednocześnie. Chodzi mi o konstrukcje typu: Polki i Polacy, mieszkańcy i mieszkanki. Dotyczy to nie tylko rzeczowników (np. którzy i które, wszyscy i wszystkie). Czy takie sformułowania są poprawne? Wg mnie są one dosyć dziwne – wszyscy wiedzą że chodzi o obie płcie, gdy mowa o Polakach i ciężko się wówczas skupić na tym co, ktoś mówi.

  • Przymiotniki od IKEA, Blizzard, Warcraft
    15.11.2017
    15.11.2017
    Chciałbym się dowiedzieć, czy poprawne są formy przymiotników tworzonych od nazw własnych, a konkretnie od nazw marek i produktów, takie jak na przykład Ikeowski (od nazwy firmy Ikea), Blizzardowski (od nazwy firmy Blizzard) czy Warcraftowski (od nazwy gry komputerowej Warcraft), a jeżeli tak, to czy są to formy mogące się pojawić w oficjalnych tekstach, czy też należy je zarezerwować dla mowy potocznej?

    Dziękuję i pozdrawiam,
    Ola
  • sałatka w owocach (?)

    13.12.2022
    13.12.2022

    Na sprawdzianie z nieodmiennych części mowy było następujące polecenie:

    „Zamień przymiotniki na wyrażenia przyimkowe: owocowa sałatka - …”

    Podano odpowiedź: „sałatka w owocach”. Czy to jest błędna odpowiedź? „W owocach” jest chyba wyrażeniem przyimkowym. Po drugie, jakkolwiek nie jest to może popularna potrawa ale istnieje. Robi się sałatki w owocach np. w arbuzach, czy kokosach. Na świecie jada się japońskie sałatki furutsu ippai.

  • sianokosy
    9.03.2007
    9.03.2007
    Witam!
    Zainteresował mnie wyraz sianokosy. W związku z tym, że siana się nie kosi, zastanawiam się nad sensem tego określenia. Przypomina mi to ścinanie drewna lub ulubioną potrawę barów w czasach PRL – kotlet schabowy z karczku.
  • Słowa pochodzenia tureckiego
    31.10.2016
    31.10.2016
    Jestem ciekaw pochodzenia kilku słów: czara, buhaj, tabun i żupan. Ponoć mają one pochodzenie mongolsko-tureckie.

    Pozdrawiam.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego